NAGŁA ŚMIERĆ
Czy kiedykolwiek można być dostatecznie przygotowanym do
przekazywania tak trudnych informacji?
Czy można być wystarczająco
doświadczonym, nie ryzykując rutynowego chłodu lub postawy pocieszania
zagłuszającego płacz osieroconych?
Może przekazywanie informacji o nagłej
śmierci jest elementem Twojej pracy. Jako policjant, strażak, lekarz czy
ratownik medyczny masz do czynienia z tragicznymi wydarzeniami i to na Ciebie
spada obowiązek jakże trudnej rozmowy z osobą osieroconą.
Może musisz przekazać
tak straszną wiadomość pierwszy raz w życiu i zupełnie nie wiesz jak to zrobić
w umiejętny sposób, by Twojej lub Twojemu znajomemu, może podopiecznemu nie dokładać negatywnych
emocji w obliczu wielkiej tragedii.
Każdy z nas może znaleźć się w takiej sytuacji,
jak wtedy postępować?
Jeśli kiedyś przyjdzie nam być osobą osieroconą nagle,
przeczytajmy jak trudno być po obu stronach tej rozmowy.
Pierwszymi emocjami, z którymi się zetkniesz informując o śmierci zapewne będą: rozpacz, lęk, chaos. Trudno będzie Tobie wytrzymać napór tych emocji a jednocześnie dawać wsparcie.
W tych momentach najlepszą pomocą
będzie: udzielenie w miarę wyczerpujących informacji o okolicznościach śmierci,
zapewnienie o Twojej pomocy oraz pozwolenie na wyrażenie przez osobę doznającą
straty wszystkich uczuć, pytań czy nawet stawianych właśnie Tobie zarzutów.
Pamiętaj, że informowanie o śmierci jest zadaniem wymagającym i bardzo
obciążającym emocjonalnie. Może się zdarzyć, że nie będziesz czuł/a się na
siłach, nie będziesz potrafił/a podjąć się tej roli, możesz mieć wrażenie, że
nie dasz sobie z tym rady. Dodatkowo wypadek osoby zmarłej był szczególnie
dramatyczny i to właśnie Ty musisz przekazać, że mama trójki dzieci straciła
całą swoją najbliższą rodzinę. Nie bój się rozważyć pomocy psychologa, on
wspomoże Twoją misję.
Przydatnym narzędziem w przygotowaniu się do misji
przekazywania tragicznej informacji jest wiedza o procesie żałoby, świadomość
jakich reakcji i emocji możesz się spodziewać. Dzięki posiadanej wiedzy, masz
szansę pozbyć się nieco lęku, przed wykonaniem tak trudnego zadania. Ważne
jest, aby przed rozmową, przypomnieć sobie typowe reakcje na tragiczne
wiadomości oraz jakie emocje tym reakcjom towarzyszą.
Pamiętaj jednak, że reakcje, emocje i zachowania są zawsze
inne, dlatego obok wiedzy i doświadczenia, potrzeba Twojej wrażliwości i
empatii, pozwalają one lepiej wczuć się w sytuację.
Nie możesz nauczyć się postaw i zachowań, nie możesz też precyzyjnie zaplanować
scenariusza spotkania, gdyż to osoba, którą będziesz informował/a poprzez swoje
reakcje wyznaczy kierunek naszego działania.
Czas i cierpliwość to najbardziej
potrzebne narzędzia!
Podczas tej trudnej rozmowy, Twoje niektóre zachowania ulżą
cierpiącej po stracie osobie, inne niestety mogą pogorszyć jej dramatyczny
stan.
Ulgę przyniesie Twoje uważne słuchanie, Twój szacunek dla
ogromu cierpienia i Twoja powaga sytuacji.
Nieskuteczne a nawet szkodliwe
będzie pocieszanie lub dawanie rad, podobnie uciszanie i blokowanie fali
intensywnych emocji.
Musisz sobie uświadomić, że uczestniczysz w bardzo trudnej
i kryzysowej chwili, która jest być może najtragiczniejszym momentem w życiu
osoby, z którą rozmawiasz. Przygotowując się, spróbuj oczami Twojej wyobraźni
zrozumieć uczucia, myśli, których doświadczy za chwilę Twój rozmówca. Aby
skutecznie pomóc potrzebna jest Tobie empatia, inaczej współodczuwanie czyli
umiejętność skupienia się na wnętrzu i emocjonalnym świecie innej osoby, nie na
własnych uczuciach.
Empatyczne nastawienie podpowie Tobie, kiedy powinieneś coś
powiedzieć, a kiedy milczeć, wspierając płaczącą lub pytającą o szczegóły
osobę. Sytuacja osoby doświadczającej straty jest najważniejsza i wyznacza plan
spotkania. To ona nam wskaże, czy powinieneś usiąść i towarzyszyć w czasie
spontanicznie i intensywnie wyrażanych uczuć i pytań, czy raczej opuścić
mieszkanie wobec przedłużającego się głuchego milczenia, szoku lub
niedowierzania. Być może Twoja obecność blokuje emocje, których uzewnętrznienie
jest zbyt trudne przy Tobie. Reakcja na przekazywaną informację podpowie Tobie,
czy potrzebna jest pomoc lekarza, powiadomienie rodziny lub sąsiadów. Sama
wizyta pozwoli Tobie zobaczyć, czy w domu jest rodzina, która zapewni sobie
wzajemnie wsparcie. Jeśli jesteś zwiastunem tragicznej wieści, jesteś
jednocześnie pierwszym opiekunem, który nie pozostawia osoby po stracie z sucho
przekazaną informacją.
Empatia, cierpliwość i zrozumienie naporu emocji, a
także poświęcony przez Ciebie czas będzie najlepszym wsparciem, obok innej
konkretnej pomocy, jeśli jej potrzeba.
Konfrontacja z trudnymi emocjami i przekazywanie
dramatycznych wiadomości wymagają również troski o samego siebie. Każdy z nas
posiada indywidualny sposób odprężenia ciała i umysłu. Jeśli odczuwasz, że
wyjątkowo trudno jest Tobie uwolnić się od emocji związanych z zaistniałą
sytuacją, postaraj się poradzić zaufanego i doświadczonego kolegi. Pomocne może
być Tobie: szczera rozmowa z partnerem życiowym czy przyjacielem, ulubiony
film, relaksująca muzyka, sport lub spacer, czyli czynności które „ładują Twoje
akumulatory”, pozwalając się zdystansować od dramatów i zapobiegać wypaleniu
czy to zawodowemu, czy życiowemu. Po tak obciążającej emocjonalnie rozmowie z
osobą czy rodziną po stracie, możesz odczuwać wyjątkowe zmęczenie, może zbudzić
się w Tobie pytanie egzystencjalne o sens życia lub o Twoje bezpieczeństwo,
którego na co dzień sobie nie uświadamiamy. Może to również oznaczać, że
chowasz w swoim wnętrzu smutek po stracie ważnej dla Ciebie osoby. Tkwi on w
uśpieniu, nieodczuwalny, ale budzi się, gdy spotykasz się z kolejną,
dramatyczną sytuacją. W wypadku Twojego narastającego zmęczenia po konfrontacjach
z dramatycznymi zdarzeniami i przekazywaniem trudnych wiadomości, niezbędna
jest konsultacja psychologiczna. Szczególnie w wypadku mężczyzn dodatkowo
obciążonych wizerunkiem „twardego” człowieka, który umie sobie radzić z
najtrudniejszymi emocjami. Warto na
koniec przypomnieć, że stwierdzenie „chłopaki nie płaczą” zostało już dawno
uznane za nieaktualne, zwłaszcza jeśli stykasz się ze śmiercią.
Na podstawie rozdziału "Przekazywanie trudnych wiadomości o śmierci." "Strata osierocenie i żałoba"
Piotr Krakowiak
Kategoria:
WSPARCIE
0 komentarze